ادامه بحث حق فنی داروخانه ها
نویسنده: فاطمه توانا علمی

بر مبنای حکم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری درباره حق فنی داروخانه ها، دریافت حق فنی توسط داروخانه ها بابت نسخه های دارویی غیرقانونی است و باید لغو شود. بنا به گفته ? عضو کمیسیون بهداشت دلایلی که دیوان عدالت اداری برای لغو حق فنی به آن استناد می کند، این است که اولا درآمد داروخانه ها از سود دارو تامین می شود و نیازی به دریافت حق فنی نیست و دوم این که داروخانه دارها در ازای دریافت حق فنی باید حدود ?? خدمت مشاوره ای دارو به بیماران ارائه دهند که این خدمات ارائه نمی شود، بنابراین دریافت حق فنی نیز محلی از اعراب ندارد. این در حالی است که رئیس انجمن داروسازان با بیان این که حکم دیوان عدالت اداری درباره لغو حق فنی داروخانه هارا فعلا اجرایی نمی کنیمگفت که بر اساس آیین نامه مصوب وزارت بهداشت در سال جاری، داروخانه دارها در ازای ارائه ?? خدمت به دریافت حق فنی مجاز هستند و حال اگر این کار صورت نمی گیرد، نباید صورت مسئله را پاک کرد بلکه باید با نظارت و بازرسی با متخلفان برخورد کرد.
در خور یادآوری است، آغاز بحث و چالش درباره حق فنی داروخانه ها به اعلام نظر مرکز پژوهش ها در این باره بر می گردد. بنا به نظر مرکز پژوهش ها که پس از آن به دفعات از سوی مسئولان وزارت رفاه و نمایندگان مطرح شد، داروخانه های سراسر کشور بابت حق فنی، سالانه بالغ بر ??? میلیارد تومان از بیماران دریافت می کنند. همچنین در ادامه گزارش مرکز پژوهش ها آمده بود که حق فنی داروخانه ها در دوران دفاع مقدس به دنبال ثابت نگه داشتن قیمت ها در دولت تصویب شد تا داروخانه ها به دلیل ثابت ماندن قیمت داروها دچار ضرر و زیان نشوند که شرط دریافت آن هم ارائه ?? خدمت دارویی تعیین شد. اما این رویه پس از پایان دوران دفاع مقدس نیز همچنان ادامه یافت تا این که پس از اعلام نظر مرکز پژوهش ها درباره حق فنی، بحث های مخالف و موافق در این زمینه بالا گرفت تا در نهایت سال گذشته دیوان عدالت اداری رای به لغو حق فنی داد که از سوی داروخانه دارها با واکنش رو به رو شد و بنا به گفته رئیس انجمن داروسازان پس از حکم دیوان عدالت اداری، مدارک و دلایل کارشناسی شده برای دریافت حق فنی از سوی وزارت بهداشت، به دیوان عدالت اداری ارائه شد تا در حکم خود تجدیدنظر کند که باز هم دیوان عدالت اداری حکم قبلی خود را درباره لغو حق فنی تایید کرد.
دکتر مژدهی آذر، رئیس انجمن داروسازان در گفت وگو با خراسان افزود: رای قبلی دیوان عدالت اداری بر مبنای آیین نامه سال ?? است که طبق آ ن خدمات داروسازان، درمانی نیست. اما در سال جاری آیین نامه ای تنظیم شده است که در آن ?? خدمت دارویی و درمانی برای داروسازان تعریف شد که در ازای ارائه ?? خدمت به بیماران، داروسازان به دریافت حق فنی مجاز هستند، بنابراین رای دیوان عدالت باید بر مبنای آیین نامه امسال صادر می شد نه بر اساس آیین نامه قبلی.
وی گفت: دارو و درمان از یکدیگر منفک نیستند و در تمام دنیا نیز دارو جزئی از چرخه درمان است. در آیین نامه مصوب وزارت بهداشت حق مشاوره داروساز با پزشک، تغییر نسخه پزشک، اعلام نحوه مصرف، توضیح عوارض دارویی، تداخل دارویی و ... برای داروسازان تعریف شده است و داروسازان در ازای ارائه این خدمات به دریافت حق فنی مجاز هستند.
دکتر مژدهی آذر در پاسخ به این که اگر بپذیریم دریافت حق فنی، حق داروخانه دارها است، آیا در حال حاضر در ازای دریافت حق فنی، داروخانه دارها خدمات مشاوره دارویی به بیماران ارائه می دهند، گفت: این سوال مثل این است که بپرسیم که خبرنگاران به وظایف حرفه ای خود عمل می کنند یا نه، یا پزشکان به وظایفشان عمل می کنند یا نه؟
وی افزود: بررسی این که آیا داروخانه ها در ازای دریافت حق فنی به بیماران مشاوره و خدمت دارویی ارائه می دهند، از وظایف وزارت بهداشت و بازرسان این وزارت خانه است و به این بهانه که داروخانه دارها به وظیفه خود عمل نمی کنند، نمی توان صورت مسئله را پاک کرد. سازمان های نظارتی باید نظارت و با متخلفان برخورد کنند.
دکتر امینی عضو کمیسیون بهداشت نیز با اشاره به این که داروخانه ها هیچ خدمت دارویی به بیماران ارائه نمی دهند، گفت: براساس مصوبه اولیه وزارت بهداشت، حق فنی باید در صورتی از بیمار دریافت شود که داروساز و مسئول فنی داروخانه حضور داشته باشد، نسخه را کنترل کند و خدمات مشاوره دارویی به بیمار ارائه دهد و متاسفانه باید گفت که ارائه خدمات مشاوره ای در داروخانه های محدودی به بیماران ارائه می شود.وی افزود: در بسیاری از موارد نسخه پیچ دارو را تحویل بیمار می دهد و مسئول فنی در داروخانه حضور ندارد، بنابراین دریافت حق فنی غیرقانونی است و دیوان عدالت اداری نیز به همین دلیل رای به ابطال و لغو دریافت حق فنی کرده است.
دکتر جمشید زهی دیگر عضو کمیسیون بهداشت نیز با اشاره به این که دریافت حق فنی در حالی صورت می گیرد که هیچ خدمت دارویی در ازای آن به بیماران ارائه نمی شود، به خراسان گفت: وقتی می گوییم حق فنی که از فروش دارو سودی عاید داروخانه دار نشود و حق فنی برای جلوگیری از ورشکستگی داروخانه دار در نظر گرفته شده است.
وی افزود: از طرفی اگر حکم دیوان عدالت اداری را کنار بگذاریم و به حق فنی معتقد باشیم، دریافت آن شرایطی دارد که باید به آن توجه شود که حق و حقوق بیماران ضایع نشود.
بنابه گفته عضو کمیسیون بهداشت، در بسیاری از موارد داروساز در داروخانه حضور ندارد و داروخانه با مهر و نام داروساز اداره می شود و از داروساز در داروخانه خبری نیست و نسخه های دارو توسط نسخه پیچ به بیماران ارائه می شود و گاه مشاهده شده است که به دلیل تداخل دارویی مشکلاتی برای بیمار به وجود آمده است و یا درباره عوارض دارو به بیمار هشدار داده نشده است و بیمار دچار مشکل شده است، در حالی که طبق همان قانونی که داروسازان و داروخانه دارها برای دریافت حق فنی به آن استناد می کنند، ?? خدمت در ازای دریافت حق فنی تعریف شده است که باید گفت: متاسفانه هیچ یک از ?? خدمت در حال حاضر در داروخانه ها برای بیماران ارائه نمی شود.وی افزود: وزارت بهداشت نیز هیچ نظارتی نمی کند نه بر اجرای قانون دریافت حق فنی به صورت کامل نه بر لغو دریافت حق فنی پس از حکم دیوان عدالت اداری. بنابراین ، کار از ریشه و اساس خراب است و داروسازان به اجرای هیچ یک از حکم های قانونی به صورت مطلوب گردن نمی نهند.
شانه ساز مدیر کل نظارت بر داروی معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت با بیان این که در بیشتر کشورهای دنیا به ویژه کشورهای مطرح، به ازای خدمات ارائه شده در داروخانه ها مبلغی در نظر گرفته می شود، افزود: سازمان جهانی بهداشت نیز در این زمینه راهنما دارد و بیان کرده است که چه خدماتی باید در داروخانه ها ارائه و چه مبلغی بابت این خدمات دریافت شود. در مجموع حق فنی داروخانه ها در دنیا بحث جا افتاده ای است و این که در ایران حذف این حق مطرح شود از نظر محافل علمی داروسازی خوشایند نیست.
وی در این باره ادامه داد: حذف حق فنی داروخانه ها می تواند به معنای آن باشد که خدمات دارویی در کشور انجام نمی شود و بابت خدمات علمی و مسئولیتی که در داروخانه ها وجود دارد نباید مبلغی پرداخت شود. این در حالی است که اکنون اگر داروسازی، خدمات لازم را به صورتی صحیح انجام ندهد به مراجع قضایی و شبه قضایی معرفی می شود.شانه ساز هم چنین گفت: در این زمینه جامعه داروسازان کشور صحبت ها و مکاتباتی با وزارت بهداشت و معاونت غذا و دارو داشته اند.وی افزود: اما در مجموع رای اعلام شده، رایی قانونی است و ما پس از بررسی های لازم، اقدام مقتضی را انجام می دهیم .
دکتر دیناروند رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: حذف تعرفه حق فنی بدون تردید غیرقابل انجام است به دلیل این که نمی شود داروخانه را از حق طبیعی و منبع درآمد اصلی خود محروم کرد بنابراین یا باید این مصوبه لغو شود یا وزارت بهداشت با بخشنامه ای قیمت داروها را اصلاح کند و بالا ببرد زیرا اگر این تصمیم اشتباه ابلاغ شود هزاران داروخانه در مناطق مختلف کشور در تهران و در مناطق دورافتاده ورشکست می شوند.
دیناروند گفت: تعرفه حق فنی از حدود بیست و دو سال پیش به منظور جبران خدمات داروساز در داروخانه وضع شده برای این که داروساز بتواند خدماتی را که ارائه می دهد از راهی به جز فروش دارو جبران کند.وی افزود: گردش یک داروخانه فقط با فروش دارو جبران نمی شود و تعرفه حق فنی قسمت مهمی از درآمد یک داروخانه است که اگر حذف شود احتمال زیان دادن و ورشکستگی بسیاری از داروخانه ها وجود دارد.
حکم اولیه دیوان عدالت اداری که در سال گذشته صادر شد تاکنون اجرا نشده و در حد حرف باقی مانده است حال سوال مهم این است که آیا حکم جدید دیوان عدالت اداری درباره غیرقانونی بودن دریافت حق فنی اجرا می شود که پاسخ دکتر مژدهی آذر به ایسنا آب پاکی را روی دست همه می ریزد.
وی گفت: حکم دیوان عدالت اداری درباره غیرقانونی بودن دریافت حق فنی مسئول داروخانه ها فعلا اجرایی نمی شود تا کار کارشناسی درباره آن انجام شود.